خورشید در هنگام طلوع و غروب، چهرهای نارنجی به خود میگیرد. در این لحظات، نور خورشید توسط جو زمین پراکنده میشود و رنگ های سرد را حذف میکند. مدت زمانی که خورشید این چهرهی زیبا را به خود میگیرد، ساعت طلایی نامیده میشود. «ساعت طلایی در عکاسی» فرصتی است برای خلق تصاویر رویایی و جادویی. در این آموزش از فوتوگالری حسین جوان چند نکته کاربردی عکاسی در ساعت طلایی به شما آموزش می دهیم.
"ساعت طلایی" به معنی زمانی است که خورشید بین چهار درجه پایینتر تا شش درجه بالاتر از خط افق قرار میگیرد. این زمان به دلیل داشتن نور مطلوب و مطلوبترین دمای هوا برای فعالیتهای بیرونی بسیار مورد علاقه قرار میگیرد. با این حال، برای افرادی که در نزدیکی خط استوا زندگی میکنند، ساعت طلایی فقط به مدت چند دقیقه در طول روز وجود دارد. در صورتی که به سمت دو قطب (شمال یا جنوب) بروید، زمان ساعت طلایی بیشتر خواهد بود.
اگرچه ساعت طلایی به طور کامل قابل پیشبینی نیست، اما چند مرحله وجود دارد که میتوانید برای بهرهوری بیشتر از آن از آنها استفاده کنید. در ادامه این مراحل را به شما معرفی خواهیم کرد.
1- اپلیکیشنهای عکاسی
برای عکاسی در ساعت طلایی، نیاز به دانستن اطلاعات دقیقی درباره رویدادهای آسمانی (و اینکه چگونه برای عکاسان مفید هستند) دارید. اپلیکیشنهایی مثل PhotoPills، The Photographer’s Ephemeris، Sun Surveyor، SunCalc، این اطلاعات را به شما میدهند، که با توجه به مکان دقیق شما بروزرسانی میشوند.
پیشبینی آب و هوای محل زندگی شما هم کمککننده است، اما برای بهترین نتیجه در عکاسی ساعت طلایی کافی نیست.
2- بررسی محل عکاسی
برای شناخت بهتر محل عکاسی خود، از آنجا دور نشوید و نور را مورد بررسی قرار دهید. چند عکس تستی بگیرید و بعد از آن به خانه برگردید و یادداشت کنید. شما با دانش بیشتری از آن مکان و رفتار آن در شرایط مختلف خانهتان را ترک خواهید کرد و به عکاسی ساعت طلایی خواهید رفت.
3- زود رسیدن به محل عکاسی
برای استفاده از ساعت طلایی، زمان کافی را به آماده شدن و تنظیم دوربین خود اختصاص دهید. شما نمیخواهید که زمان ارزشمند خود را با راه انداختن سه پایه یا تغییر دادن تنظیمات دوربین از دست بدهید.
4- پذیرفتن آب و هوای بد
یک آسمان پر از ابر مثل یک دیفیوزر یا سافت باکس طبیعی عمل میکند و نور یکنواخت و متعادلی را ایجاد میکند. فقط باید مراقب باشید که ابرها جلوی نور خورشید را نگیرند و فاصله کافی بین آنها باشد. اگر بعد از ظهر باران باریده باشد و خورشید به تازگی از پشت ابرها بیرون آمده باشد این یک علامت خوب است که باید به سرعت بروید و عکاسی کنید. از تالابها و بازتابها برای بهتر شدن عکسهای خود استفاده کنید.
مه و گرد و غبار هم میتوانند فضای نرم و خیالانگیزی را برای شما فراهم کنند، اما برای دست یافتن به این نوع عکسها معمولاً باید صبح زود پا شوید.
5- همراه داشتن رفلکتور برای پرترهها
نور ساعت طلایی نسبت به نور میان روز برای نوردهی آسانتر است، اما چالشهای خودش را هم دارد. مخصوصاً اگر عکاس پرتره باشید. وقتی شما با نور پشت سر سوژه کار میکنید، ممکن است سوژه شما به شکل سیلوئت دیده شود و صورتش تیره بماند.
برای روشن کردن صورت سوژه خود، از یک رفلکتور برای بازتابیدن بخشی از آن نور استفاده کنید. به جای رفلکتور نقرهای، رفلکتور طلایی را انتخاب کنید تا نور گرم و خوشرنگ باشد. در صورت نیاز، میتوانید از فلاش پخششده با یک ژل نارنجی یا فیلتر گرمکننده هم استفاده کنید، اما در بسیاری از مواقع، رفلکتور و نور طبیعی کافی هستند.
6- سه پایه
وقتی خورشید پشت افق میرود، شما باید با نوردهیهای بیشتر عکاسی کنید. به جای افزایش ایزو و نویز، از یک سه پایه با استحکام بالا استفاده کنید. یک ریموت شاتر هم میتواند کمککننده باشد و فراموش نکنید که یک فیلتر ND یا کاهشدهنده نور را برای نوردهیهای طولانی در دست داشته باشید.
برای یادگیری نکات بیشتر در خصوص سه پایه به مقاله "ضرورت سه پایه در عکاسی" مراجعه کنید.
7- عدم استفاده از تراز سفیدی خودکار
اگر دوربین شما روی تراز سفیدی اتوماتیک باشد، ممکن است رنگهای طلایی را کمرنگ کرده، و سردتر نشان دهد. به جای آن، تنظیمات «Shade» یا «Cloudy» را انتخاب کنید. برای داشتن کنترل بیشتر، تراز سفیدی را به صورت دستی تغییر دهید و البته، فراموش نکنید که با فرمت RAW عکاسی کنید زیرا این فایلها امکان اصلاح و بهبود رنگها را در مرحله پسپردازش بیشتر میدهند.
8- استفاده از مُد اولویت دیافراگم
نور ساعت طلایی ممکن است سریع تغییر کند، بنابراین پیشنهاد میشود که در مُد اولویت دیافراگم (Av یا A) کار کنید تا در طول عکاسی عمق میدان را ثابت نگه دارید.
دیافراگم باز برای پرترهها مناسب است (مخصوصاً اگر یک بوکه زیبا میخواهید) اما برای مناظر باید دیافراگم را کم کنید تا همه چیز روشن و تیز باشد. وقتی خورشید پشت افق میرود، میتوانید از مُد اولویت دیافراگم خارج شده و به جای آن از مُد دستی استفاده کنید.
9- استفاده از سایهها در عکاسی
نور ساعت طلایی سایههای بلند و جذابی را ایجاد میکند. اگرچه سایه خودتان ممکن است عکس را خراب کند اما سایهای که به طور هنرمندانه و با دقت در تصویر قرار داده شود میتواند با اضافه کردن درام و عمق به تصویر، عکس را زیباتر کند. فقط باید به یاد داشته باشید که برای سایه(ها) نوردهی کنید و نه برای آسمان روشن تا جزئیات را از دست ندهید.
۱۰- قایم موشک بازی
وقتی ساعت طلایی شروع میشود، نور هنوز هم کمی روشن است، بنابراین از این فرصت برای تست کردن با المانهای پیش زمینه بهره ببرید. پشت چند درخت قرار بگیرید و خورشید را که از پس برگها میدرخشد ببینید یا غروب آن را در روبروی یک سطر از خانهها نگاه کنید.
11- بررسی عکسهای گرفته شده
به طور معمول، چک کردن LCD بعد از هر عکس کار خوبی نیست، چون شما را از احساس آن لحظه دور میکند. اما در طول ساعت طلایی شرایط همیشه در حال تغییر هستند، بنابراین خوب است که ببینید عکسهایتان چگونه شدهاند. هیستوگرام خود را هم بررسی کنید تا مطمئن شوید که خورشید هایلایتهای شما را نسوزانده است.
12- در بالاترین نقطه قرار بگیرید
وقتی خورشید پشت افق میرود، درختان و ساختمانها نور خورشید را مسدود میکنند، بنابراین به جستجوی تپهها، صخرهها، و بامها بپردازید. یک نقطه دید بالاتر باعث میشود که ساعت طلایی شما کمی بیشتر شود.
13- به فضای داخلی خانه بروید
با بردن سوژه خود به داخل خانه، از ساعت طلایی استفاده کنید. فضایی با پنجرهها و دربهای بزرگ انتخاب کنید تا بتوانید نور را به داخل اتاق وارد کنید (و آن را به دلخواه تنظیم کنید).
14- خلاقیت در نورپردازی
نور ساعت طلایی مهربان و متغیر است، بنابراین در اطراف نگاه کنید و تست کنید. می توانید با قرار دادن سوژه خود در روبروی بخشی از خورشید، اشعه نور لنز جذابی بسازید یا می توانید او را طوری بگذارید که کاملا نور خورشید را مسدود کند تا یک سیلوئت شفاف به دست آورید (در اینجا برای هایلایت ها نوردهی کنید). سوژه خود را از جلو، پشت، و کنار نوردهی کنید.
این زمان از روز برای نور لبه هم عالی است که در آن سوژه شما با یک حلقه نور فراوان احاطه میشود. اگر نور لبه را انتخاب میکنید، به دنبال یک پس زمینه تیره تر بگردید تا آن کنتراست روشن را به خوبی نشان دهید.
استفاده از المانهایی مثل حباب، تاج، پارچه ابریشم، و حتی منشور میتواند نور را به روشهای جالب و شگفتزدهکنندهای خم (انحراف) دهد، بنابراین یک لیست از «لوازم جانبی ساعت طلایی» را در کیف دوربین خود داشته باشید.
15- انتظار
گرفتن عکس از ساعت طلایی میتواند هم لذتبخش و هم چالشبرانگیز باشد. شما باید حوصله و انعطافپذیری داشته باشید. قبل از اینکه بخواهید وسایل خود را بردارید، یک بار دیگر به فکر فرو بروید.
شاید هر بار نتوانید عکسهای ساعت طلایی رویایی خود را تهیه کنید، اما هنوز هم فرصت استفاده از رنگهای آبی گرگ و میش را دارید یا آنچه که بعضی از عکاسان به آن «غروب دوم» میگویند، پدیدهای که حدود ۱۵ تا ۲۵ دقیقه پس از غروب آسمان را به رنگهای صورتی و قرمز تبدیل میکند.