عکاسی منظره کم نور

اگر علاقه‌مند به عکاسی از مناظر کم نور هستید، این آموزش برای شما مفید خواهد بود. در این مقاله از فوتوگالری حسین جوان به شما می‌گوییم که چه تجهیزات و تکنیک‌هایی را برای گرفتن عکس‌های زیبا و با کیفیت در شب یا نور کم نیاز دارید. شما با تنظیمات مناسب دوربین، نکات نوردهی و روش‌های جلوگیری از لرزش دوربین و تار شدن عکس در عکاسی از مناظر کم نور آشنا خواهید شد.

قرارگیری در موقعیت مناسب پیش از کاهش نور

اگر عکس‌های خود را در زمان‌های کم نور مثل صبح زود، غروب یا شب بگیرید، دید کافی برای ترکیب بندی عکس‌های زیبا نخواهید داشت. به همین خاطر، به شدت پیشنهاد می‌شود که قبل از فرارسیدن ساعت گرگ و میش، ترکیب بندی تصویر خود را تعیین کنید؛ در این صورت، نیازی به پرسه زدن در تاریکی نخواهید داشت و می‌دانید که چگونه و از چه چیزی عکس بگیرید.

حداقل یک یا دو ساعت قبل از اینکه عکاسی کم نور شروع شود، به سمت محل عکاسی بروید. ترکیب بندی‌های مختلف را بررسی کنید، و حتی چند عکس بگیرید تا مطمئن شوید که تصویر خوب از کار در می آید.

المان‌هایی که به تصویر ، جذابیت، زمینه و مقیاس می‌دهند را به عکس‌های خود اضافه کنید. همچنین به موقعیت خورشید هنگامی که در حال عکاسی هستید توجه کنید.

در زمان گرگ و میش، شما فقط حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه نور بهینه خواهید داشت، بنابراین با تجهیزات برپا شده، دیافراگم، سرعت شاتر و ایزوی تنظیم شده و چند ترکیب بندی خیره کننده در ذهن خود، آماده باشید.

عکاسی در ساعات طلایی و آبی

اگرچه عکاسی منظره کم نور بسیار سرگرم کننده است، اما در همه اوقات روز یکسان نیستند به خصوص زمانی که بحث کیفیت نور مطرح باشد.

زمان مناسب برای عکاسی از یک منظره کم نور از نیم ساعت قبل از غروب خورشید (ساعت طلایی) شروع می‌شود و تا حدود نیم ساعت یا بیشتر پس از رفتن خورشید زیر افق (ساعت آبی) ادامه پیدا می‌کند.

نور در ساعت آبی‌ بهترین رنگ‌ها را به شما ارائه می‌دهد. این نور برای ثبت عکس از منظره کم نور بسیار رویایی و خیره کننده است.

همچنین، ساعت آبی برای ثبت مناظر با نوردهی طولانی نیز مناسب است، زیرا نور به اندازه کافی کاهش پیدا کرده و امکان استفاده از سرعت شاترهای طولانی را فراهم می‌کند، اما نه آنقدر کم که مجبور شوید ایزو را بالا ببرید.

همراه داشتن سه پایه محکم

داشتن یک سه پایه محکم یکی از ملزومات عکاسی از منظره کم نور است. عکاسی در شرایط نور کم به سرعت شاتر آهسته یا طولانی نیاز دارد، بنابراین اگر توجه کافی نداشته باشید، تصاویر شما با لرزش دوربین یا نویز ناشی از ایزوی بالا خراب می‌شوند.

پیشنهاد من استفاده از یک سه پایه فیبر کربن با وزن کم است. این سه پایه قیمت بالایی دارد اما از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. هیچ چیزی بدتر از این نیست که یک سه پایه لرزان و بی کیفیت بخرید، عکاسی خود را انجام دهید و سپس متوجه شوید که باید از همان ابتدا یک محصول خوب تهیه می‌کردید.

برای انتخاب سه پایه خوب نیاز به دانستن نکاتی دارید که ما در مقاله "ضرورت سه پایه در عکاسی" به آنها اشاره کرده‌ایم.

تنظیمات دوربین برای عکاسی منظره کم نور

تفاوت دوربین در عکاسی از منظره کم نور اهمیت زیادی دارد اما با این حال در زیر چند مورد برای تنظیم دوربین عکاسی رو به شما معرفی می‌کنم:

– سرعت شاتر خود را ۱۵ تا ۲۰ ثانیه‌ای تنظیم کنید (هرچند ممکن است کمی آزمون و خطا برای پیدا کردن مقدار بهینه لازم باشد و اگر قبل از غروب خورشید عکس می‌گیرید، احتمالا این مقدار بیش از حد طولانی است).

– ایزو را به ۱۰۰ کاهش دهید تا نویز را به حداقل برسانید.

– یک دیافراگم بازتر از f/8 و f/16 انتخاب کنید (اگر قصد انجام عکاسی نجومی را دارید، f/2.8 بسیار رایج تر است).

من واقعا توصیه می‌کنم در مُد دستی (Manual) عکس بگیرید؛ به این ترتیب، می‌توانید تنظیمات خود را دائما بهبود داده و تاثیراتی که هر تنظیم بر یک تصویر دارد را به وضوح ببینید.

استفاده از لنز واید و سریع

معمولا اکثر عکاسان در منظره کم نور با لنزهای واید عکس می‌گیرند؛ به این ترتیب، می توانند کل یک صحنه زیبا را در عکس بگنجانند.

یک لنز پرایم واید کیفیت تصویر عالی ارائه می دهد، قیمت مناسبی دارد و می‌تواند نتایج هیجان انگیزی ایجاد کند. یک لنز زوم واید، مانند ۲۴-۷۰mm، ۱۷-۴۰mm، یا ۱۶-۳۵mm نیز مفید است، اما گران‌تر است، بنابراین قبل از خرید به دقت فکر کنید که قصد خرید چه نوع لنزی را دارید.

همچنین حداکثر دیافراگم لنز (maximum aperture) را بررسی کنید. برای عکاسی منظره کم نور، حداکثر دیافراگم f/4 یا حتی f/5.6 باید کاملا خوب باشد، اما اگر می‌خواهید در شب از ستاره‌ها عکاسی کنید، f/2.8 الزامی است.

به لنزی که بیشینه دیافراگم بزرگتری (گشودگی بیشتر) داشته باشد سریع تر گفته می‌شود. گشودگی بیشتر لنز اجازه ورود نور بیشتر و تنظیم سرعت شاتر سریع تر را می‌دهد. با لنز سریع می‌توان در شرایط کم نور عکس‌های شارپ و با عمق میدان کم گرفت.

تنظیم تراز سفیدی به صورت دستی

برخی از عکاسان مایلند تراز سفیدی را روی حالت خودکار بگذارند و بعد از پردازش تغییراتی را ایجاد کنند. این روش کاملا معتبری برای عکاسی است البته با فرض اینکه با فرمت RAW عکس می گیرید.

من شخصا دوست دارم تراز سفیدی را از ابتدا درست تنظیم کنم. این به این معنی است که زمان کمتری را نیز صرف نشستن در مقابل کامپیوتر می‌کنم.

پیشنهاد می‌کنم تراز سفیدی خود را به صورت دستی تعیین کنید (با استفاده از گزینه تراز سفیدی سفارشی دوربینتان، که در آن از یک کارت خاکستری یا سطح خنثی عکس می‌گیرید). همچنین می توانید مقادیر مختلف را تغییر دهید، و سپس عکس های آزمایشی بگیرید تا وقتی که به نتیجه مورد نظر خود برسید.

استفاده از ریموت کنترل شاتر

هنگام عکاسی از منظره با نوردهی طولانی و استفاده از سه پایه هم، ریسک لرزش دوربین و تاری عکس وجود دارد، بله هنگام فشردن دکمه شاتر!

اینجاست که ریموت کنترل شاتر به کار می‌آید. این ریموت به شما اجازه می‌دهد تا شاتر را بدون اینکه حتی به دکمه دست بزنید، فعال کنید. قیمت این ریموت‌ها در مدل‌های ساده مناسب بوده و می‌توان گفت که از تجهیزات ارزان قیمت عکاسی هستند.

همچنین می توانید از تایمر خودکار دوربین خود استفاده کنید، اما اگر در حال ثبت نوردهی‌های طولانی حساس به زمان (مانند برخورد امواج به ساحل) هستید، تایمر خودکار به یک مانع بزرگ تبدیل می‌شود. در این مواقع، استفاده از یک ریموت کنترل بسیار راحت تر است.

استفاده از حالت نمایشی زنده

هر بار که با یک دوربین DSLR عکس می‌گیرید، آینه بالا رفته و شاتر حرکت می‌کند، که هر دو می‌توانند باعث تاری عکس شوند. (البته، در یک دوربین بدون آینه، آینه‌ای وجود ندارد، اما شاتر هنوز هم یک مشکل است).

برای جلوگیری از تاری، توصیه می‌کنم با حالت نمایش زنده (Live view) عکس بگیرید. این کار آینه را به طور خودکار بالا برده تا زمان گرفتن عکس سر راه نباشد.

همچنین پیشنهاد می‌کنم اگر دوربینتان شاتر الکترونیکی دارد، با آن عکس بگیرید. برخی از دوربین‌ها دارای یک شاتر الکترونیکی پرده جلو است، در حالی که برخی دیگر، شاترهای الکترونیکی واقعی دارند.استفاده از شاتر الکترونیکی برای از بین بردن تاری ناشی از شاتر است، که به شوک شاتر معروف است.

نداشتن ترس از افزایش ایزو

به طور کلی، ایزوی پایین بهتر است اما مواقعی وجود دارد که شما می‌خواهید ایزو را افزایش دهید و این اشکالی ندارد.

به خصوص، ایزوی بالا زمانی کاربردی است که در یک محیط نسبتا تاریک عکاسی می‌کنید و می خواهید سرعت شاتر خود را زیر ۳۰ ثانیه حفظ کنید. به این روش، می‌توانید از تار شدن ستاره‌ها در آسمان جلوگیری کنید و یک تصویر روشن و تیز از کهکشان راه شیری ثبت کنید.

همچنین ایزوی بالا زمانی که به سرعت شاتر خاص نیاز دارید (به عنوان مثال، برای به دست آوردن یک افکت تاری خلاقانه) و تلاش می‌کنید تا نوردهی مناسبی به دست آورید، بسیار مفید است.

هیچ وقت بالاتر از حد لازم نروید. هرچه ایزو بالاتر باشد، نویز تصویر بیشتر خواهد شد. اگرچه دوربین‌های مدرن می‌توانند نویز زیادی را تحمل کنند، اما در صورت امکان آن را پایین نگه دارید.

جای دادن یک المان پیش زمینه برای مقیاس اضافه در تصویر

در مورد تنظیمات و نور برای عکاسی منظره کم نور صحبت کردم، اما ترکیب بندی هم اهمیت دارد.

بهترین توصیه من این است که یک نوع جذابیت پیش زمینه، مانند یک سنگ، یک کنده درخت یا یک رودخانه را در تصویر جای دهید. سپس اجازه دهید نگاه بیننده را جلب کرده و به سمت داخل کادر هدایت کند.

در حقیقت، عکاسان منظره دوستدار المان‌های پیش زمینه هستند، به ویژه زمانی که با لنزهای واید ترکیب می‌شوند. اما مطمئن باشید که یک المان پس زمینه جذاب هم دارید. تکنیک پیش زمینه عالی است، اما به شرطی که المان پس زمینه بتواند جایی برای استراحت چشم بیننده فراهم کند.

عکاسی آزمایشی و بررسی نور

عکاسی منظره کم نور می‌تواند غیر قابل پیش بینی باشد، بنابراین به شدت توصیه می‌کنم که هر مقدار می‌توانید عکس‌های آزمایشی بگیرید. تصاویری که می‌گیرید را به دقت بازبینی کنید و در حین عکاسی هیستوگرام را سریع اما مکرر بررسی کنید.

(اگر با دوربین بدون آینه عکس می‌گیرید، ممکن است حتی بتوانید هیستوگرام را قبل از گرفتن تصویر نیز ببینید. به این ترتیب، حتی نیازی نیست با عکس‌های آزمایشی وقت خود را تلف کنید)

نمودار هیستوگرام یک راهنماست. شما ممکن است متوجه شوید که تُن‌ها گاهی به سمت انتهای پایین نمودار فشرده می‌‍شوند که به عقیده من اشکالی ندارد.

به هر حال، صحنه های کم نور قرار است گاهی اوقات تاریک به نظر برسند و همچنین ممکن است متوجه شوید گاهی تُن‌ها به سمت انتهای بالای نمودار فشرده می‌شوند، که این هم اشکالی ندارد. به عنوان مثال، چراغ های شهر بیش از حد روشن می شوند که اغلب بسیار جالب به نظر می‌رسد، به خصوص وقتی که دارای یک افکت ستاره‌ای یا استاربرست باشند.

هیستوگرام را به دقت بررسی کنید تا مطمئن شوید که به عکس های کم نور دست یافته‌اید. اما اگر هیستوگرام یک منحنی عالی به شما نشان نمی‌دهد، وسواس به خرج ندهید.

براکت بندی نوردهی برای داشتن حداکثر جزئیات

عکاسان منظره، از جمله عکاسان منظره کم نور، با یک مشکل منحصر به فرد روبرو هستند. ثبت جزئیات تُن‌ها در کل یک صحنه! حتی وقتی که صحنه دارای یک آسمان روشن و یک پیش زمینه تاریک، یا نورهای روشن شهر و ساختمان های تاریک است.

به عبارت دیگر، عکاسان منظره باید یاد بگیرند که نوردهی را متعادل کنند تا حداکثر جزئیات را حفظ کنند.

اینجاست که براکتینگ نوردهی به کار می‌آید. این یک تکنیک ساده است، اما برای عکاس منظره متعهد بسیار مهم است. نحوه کار آن به این شکل است:

۱ – یک عکس با مقدار نوردهی متوسط بگیرید.

۲ – تنظیمات خود (معمولا سرعت شاتر) را طوری تنظیم کنید که صحنه را کمی ناکافی نوردهی (Underexpose) کند، سپس یک عکس بگیرید.

۳ – تنظیمات خود (باز هم معمولا سرعت شاتر) را طوری تنظیم کنید که صحنه را کمی بیش از حد نوردهی (Overexpose) کند، سپس یک عکس بگیرید.

با این کار تا حدی، در حال ایجاد نسخه‌های پشتیبان هستید، تا اگر نوردهی را کمی اشتباه به دست آوردید، هنوز هم یک تصویر با نوردهی خوب داشته باشید. با این حال، براکتینگ نوردهی می تواند کاری فراتر از این انجام دهد. شما در واقع می‌توانید چند تصویر براکت بندی شده را در لایت روم یا فتوشاپ با هم ترکیب کنید و بیشترین جزئیات را از بخش های مختلف تصاویر به دست آورید، به طوری که تصویر کم نوردهی شده یک آسمان زیبا و تصویر زیاد نوردهی شده سایه‌های غنی به شما بدهد. به این ترتیب، با یک تیر دو نشان می‌زنید و یک نتیجه نهایی خیره کننده به دست می‌آورید.

می توانید هر چقدر که دوست دارید براکت بندی کنید. 3 تصویر براکت بندی شده بسیار رایج است (اغلب با تفاوت دو استاپ)، اما شما می توانید 5، 7، 9 یا بیشتر عکس براکت بندی شده نیز ثبت کنید.

سخن آخر

امیدواریم اکنون احساس اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید و دقیقا بدانید که چطور مانند یک حرفه‌ای از منظره کم نور عکاسی کنید.

با توجه به نکاتی که به آنها اشاره کردم تمرین کنید تا بتوانید بهترین تنظیمات را برای دوربین خود پیدا کرده و بهترین عکس‌ها را از منظره کم نور ثبت کنید.